Independence Day aka Al Nakba?

Vorige week een speciale gebeurtenis in Israel. Eindelijk was de dag aangebroken waar hier al maanden naartoe geleefd werd.. Overal in het straatbeeld werd je ermee geconfronteerd, wapperende vlaggen (inclusief uit ramen en auto's), versierde gebouwen en winkels, muziekshows.. Iedereen zal het geweten hebben, Israel bestaat 60 jaar!

De dag zelf waren overal groot opgezete spektakels bij te wonen, zoals op het Rabin plein in Tel Aviv, waar duizenden mensen de Hatikva (nationale lied) meebrulden. Overal in de stad waren openluchtoptredens, lasershows en zelfs een airshow op het strand. Vanop ons dak kon ik het vuurwerk in alle delen van de stad volgen. Israel was in feeststemming.

En waarom niet? Tijdens de openingsceremonie werd nogmaals beklemtoond dat de oprichting van een joodse, democratische rechtstaat een verwezenlijking is waar Israeli's trots op mogen zijn. Een statement waar de overgrote meerderheid van de bevolking het ongetwijfeld mee eens is. Misschien is dat ook zo, want Israel rond 1900 was slechts bevolkt door ongeveer 700.000 Arabieren (en ook toen al enkele joodse inwoners) met voornamelijk een weinig ontwikkeld woestijn- en bergachtig landschap. Vandaag is Tel Aviv een stad met bijna 400.000 inwoners en Jeruzalem zelfs 700.000 (wegens politieke verschillen, want als je alle suburbs bij Tel Aviv rekent, zoals men in Jeruzalem ongetwijfeld doet wegens de noodzaak van een joodse meerderheid in de stad, kom je uit bij het dubbele). Anno 2008 heeft Israel meer dan 7 miljoen inwoners.

Echter, als je de hele historie erbij neemt, vraag ik me af of er echt reden tot zoveel vreugde is?

Want waar de Israelieten blijkbaar minder bij stilstaan, is dat er ook een andere kant van het verhaal is. Enkele kilometers verder betekent de onafhankelijkheid van Israel iets heel anders, er heerst geen uitbundige vreugde, integendeel. Palestijnen herdenken dan de Al Nakba, ofwel "de catastrofe". De bezetting startte misschien wel in 1967, maar 1948 was het begin van continue verdrijving, en strijd om land.

Op 15 mei 1948, een dag na de onafhankelijkheidsverklaring, vielen de Arabische buurlanden Israel binnen. Deze legers warden echter snel overwonnen en in dit proces vernietigde Israel meer dan 400 dorpen en vluchtten 700.000. Wel, gevlucht of verjaagd, de term hangt af van de versie natuurlijk. De mythe blijft in Israel sterk hangen dat de Arabieren vrijwillig gevlucht zijn (met de idee van een Arabische overwinning in het achterhoofd… maar waarom vluchten als je denkt dat je gaat winnen?), maar als je de feiten erbij neemt is die stelling moeilijk houdbaar. Je hoeft alleen nog maar de verdere geschiedenis diagonaal te doorlopen gezien alle pogingen sindsdien om de Palestijnen te verdrijven en hen het leven moeilijk te maken. Echt gewenst zijn ze toch niet heb ik lichtjes de indruk. Hun achtergelaten woningen werden al snel vernield of ingenomen door Israelieten. Daarnaast werden ook massamoorden uitgevoerd op Arabische dorpen, de bekendste zijnde Deir Yassin (dicht bij Jeruzalem). De eerste VN resolutie die opriep tot weerkeer wordt tot op vandaag genegeerd, zodat het aantal wereldwijd gegroeid is tot meer dan 5 miljoen Palestijnen. Vreemd genoeg kunnen joden, waar ook ter wereld, zich ten alle tijden in Israel komen vestigen.

Had de oorlog van 1948 vrede tot gevolg gehad, was dit waarschijnlijk een kort hoofdstuk geworden in geschiedenisboeken. Hoeveel naties zijn immers niet geboren door (burger)oorlog of verdrijving van volkeren? Echter, deze tragedie van 1948 blijft tot op vandaag gevolgen hebben. Ten eerste is het vluchtelingenprobleem een enorme struikelblok tijdens alle vredesprocessen.

En eigenlijk is de situatie er sindsdien alleen nog maar slechter op geworden. Annexatie van land, de bezetting in 1967, schending van mensenrechten, en niet te vergeten de muur. 1948 was het begin van een lange Palestijnse lijdensweg. Ook voor Israel is het een tragedie gebleken, met een bevolking die leeft onder constante dreiging van zelfmoordaanslagen en raketaanvallen. Was die onafhankelijkheid werkelijk de moeite waard? Ik vraag me af hoe de situatie er vandaag zou uitzien hadden beide partijen in 1947 tot een overeenkomst gekomen…. (Het VN verdeelplan werd toen door de Arabieren afgewezen wegens te oneerlijk).

Aan de andere kant van het land heerstte dus weinig feestvreugde. Jammer genoeg komt daar aan Israelische kant niet aan bod. In Jeruzalem worden de meeste verzoeken tot het houden van een minuut stilte voor de Palestijnse slachtoffers gewoon geweigerd. Vorig jaar leidde dit nog tot een kleine rel op de universiteit. Dit jaar mocht gelukkig in het Oostelijk deel (waar geen enkele Israeli het kan zien natuurlijk) wel een kleine optocht gehouden worden.

In de bezette gebieden, zijn wel enkele demonstraties gepland, en in een vluchtelingkamp nabij Jeruzalem werd de mars afgesloten met de oplating van 1000'en zwarte ballonnen. Dat de Palestijnen hoop verliezen was duidelijk, want de gebeurtenis werd amper gevolgd door enkele 100'en toeschouwers, en dat terwijl het kamp meer dan 10.000 inwoners telt!